Παρασκευή 17 Νοεμβρίου 2017

ΜΥΘΟΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΣΕΙΣΜΟΥΣ ΚΑΙ ΤΑ ΗΦΑΙΣΤΕΙΑ

ΜΥΘΟΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΣΕΙΣΜΟΥΣ


1. ΕΓΚΕΛΑΔΟΣ


Οι σεισμοί στην Αρχαιότητα θεωρούνταν σημάδια του θεού, κακοί οιωνοί. Οι καταστροφές από τους σεισμούς συνδέονται  με τη μυθολογία αλλά κρύβουν και πολλές ιστορικές αλήθειες.Στην Ελληνική μυθολογία ο Εγκέλαδος ήταν ένας από τους Γίγαντες , γιός του Ταρτάρου και της Γης. Στη Γιγαντομαχία ήταν αντίπαλος της Αθηνάς, η οποία τον εξουδετέρωσε ρίχνοντας πάνω του ένα δόρυ το οποίο τον ακινητοποίησε και έτσι θάφτηκε στο νησί  της Σικελίας, κάτω από το ηφαίστειο της Αίτνας.  Σύμφωνα με τους αρχαίους μυθιστοριογράφους, ο καταπλακωμένος γίγαντας προσπαθεί κατά καιρούς να ξεφύγει από το βάρος, με αποτέλεσμα να σείεται το έδαφος και να εκρήγνυται ο κρατήρας της Αίτνας. Λέγεται μάλιστα ότι οι ηφαιστειακές φλόγες από την Αίτνα θεωρούνταν η ανάσα του και οι δονήσεις ως οι κινήσεις του επάνω στο τραυματισμένο πλευρό του.Ο Εγκέλαδος λοιπόν ήταν για τους αρχαίους Έλληνες μια  ανθρωπόμορφη θεότητα, αλλά και αρχική αντίληψη της έννοιας του Ηφαιστειακού Σεισμού από τον  οποίο τόσο έντονα είχε δεινοπαθήσει ο ελλαδικός χώρος. Συνέπεια αυτής της αντίληψης είναι ότι παιδιά του Εγκέλαδου ήταν οι Γοργόνες, η Λερναία Ύδρα, ο Κέρβερος και άλλα μυθικά «τέρατα» (γεωλογικά φαινόμενα) που απέκτησε από την Έχιδνα και είχαν ταλαιπωρήσει τους πρωτοέλληνες. Στην Ελλάδα ο σεισμός εξακολουθεί να ονομάζεται συχνά «το κτύπημα του Εγκέλαδου».


2.ΠΟΣΕΙΔΩΝΑΣ  

Ο θεός Ποσειδώνας ήταν όμως για τους Έλληνες ο θεός των γεωλογικών φαινομένων,  ενώ ο έγκλειστος γίγαντας Εγκέλαδος πίστευαν πως στην προσπάθειά του να ελευθερωθεί προκαλούσε σεισμό. Σύμφωνα με την ελληνική παράδοση στον Ποσειδώνα αποδίδεται η διαμόρφωση της γήινης επιφάνειας όπως τη γνωρίζει ο άνθρωπος με όρη, νησιά, ποταμούς, ισθμούς, φαράγγια, κόλπους κτλ.


Όταν ο Ποσειδώνας συγκλόνιζε τη γη φοβούνταν ακόμη και οι θεοί, ιδίως ο αδελφός του ο Άδης που αγωνιούσε  μήπως ανοίξει η γη και αποκαλυφθεί το σκοτεινό του βασίλειο. Πέρα από τις παραδόσεις με τις οποίες ερμήνευαν τη διαμόρφωση του εδάφους στα πανάρχαια χρόνια ως αποτέλεσμα της δράσης του Ποσειδώνα, οι Έλληνες απέδιδαν στο θυμό του και τις πραγματικές φυσικές καταστροφές.Κοιτίδα της λατρείας του στα ιστορικά χρόνια, ως χθόνιας και όχι θαλάσσιας θεότητας, είναι η Πελοπόννησος, την οποία οι ιστορικοί Έφορος και Διόδωρος ονομάζουν οικητήριον Ποσειδώνος και ιεράν Ποσειδώνος. Ενδεικτική του κυρίαρχου χθόνιου χαρακτήρα του Ποσειδώνα στην Πελοπόννησο είναι η έντονη λατρεία του στις αρκαδικές πόλεις, μολονότι η αρχαία Αρκαδία δεν είχε θάλασσα.

Στις περιοχές ειδικά που πλήττονταν από σεισμούς κυριαρχούσε η λατρεία του Ποσειδώνα , όπως π.χ.  στην Σπάρτη υπήρχε άγαλμα του Ποσειδώνος Ασφαλείου.                 

Οι πληροφορίες των αρχαίων πηγών περί σεισμών δεν είναι λίγες αλλά περιορίζονται στο θέμα που εξιστορεί ο κάθε συγγραφέας και αναφέρονται κατά κανόνα σε σεισμούς που συνέβησαν κατά τη διάρκεια των εξιστορούμενων γεγονότων ή επηρέασαν τις εξελίξεις. 



ΜΥΘΟΙ ΓΙΑ ΤΑ ΗΦΑΙΣΤΕΙΑ   

Η αγγλική λέξη για το ηφαίστειο , “volcano”, προέρχεται από το μικρό νησί Vulcano κοντά στη Σικελία. Κατά τη διάρκεια των ιστορικών χρόνων τα ηφαίστεια συχνά σχετίστηκαν με το θεό Ήφαιστο* και άλλα μυθικά πρόσωπα. Οι επιστήμονες τώρα γνωρίζουν πως ο “καπνός” των ηφαιστείων, που κάποτε θεωρούνταν πως έβγαινε από το εργαστήριο του Ηφαίστου, είναι στην πραγματικότητα ηφαιστειακά αέρια που απελευθερώνονται από τα ενεργά και ανενεργά ηφαίστεια.
*Ήφαιστος , γιός του Δία και της Ήρας, θεός της φωτιάς και της σιδηρουργίας χρησιμοποιούσε ένα ηφαίστειο ως εργαστήριο και όταν δούλευε σπίθες και φλόγες πετάγονταν από τις κορυφές των ηφαιστείων.




3 σχόλια:

  1. Στην Ιαπωνία υπάρχει ένας μύθος για τους σεισμούς που λέει ότι:Ένα γιγαντιαίο γατόψαρο ζούσε στη λάσπη κάτω από τη γη. Στο γατόψαρο άρεσε να κάνει αστεία εις βάρος άλλων και μπορούσε μόνο να χαλιναγωγηθεί από τον Kashima, ένα θεό που προστάτευε τους Ιάπωνες από τους σεισμούς. Όσο ο Kashima κρατούσε έναν ισχυρό βράχο με μαγικές δυνάμεις πάνω από το γατόψαρο, η γη ήταν ακίνητη. . Αλλά όταν χαλάρωνε τη φρουρά του , το γατόψαρο ξέφευγε, προκαλώντας σεισμούς.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Gabrielino Ινδία, Νότια Καλιφόρνια: Καιρό πριν, όταν το μεγαλύτερο μέρος του κόσμου ήταν νερό, το Μεγάλο Πνεύμα αποφάσισε να κάνει μια όμορφη χώρα με λίμνες και ποτάμια, την οποία οι θαλάσσιες χελώνες θα μετέφεραν στην πλάτη τους. Μια μέρα οι χελώνες άρχισαν να διαφωνούν, τρεις από τις χελώνες άρχισαν να κολυμπούν ανατολικά, ενώ οι άλλες τρεις κολύμπησαν δυτικά. Η γη κλονίστηκε! Ράγισε κάνοντας ένα δυνατό θόρυβο. Οι χελώνες δεν μπόρεσαν να κολυμπήσουν μακριά, διότι η γη στις πλάτες τους, ήταν βαριά. Όταν είδαν ότι δεν μπορούσαν να κολυμπήσουν μακριά, σταμάτησαν να διαφωνούν και συμφιλιώθηκαν. Παρ' όλα αυτά, καμιά φορά οι χελώνες που κουβαλούν την Καλιφόρνια διαφωνούν ξανά, και κάθε φορά που γίνεται αυτό, η γη τρέμει.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Στο Μεξικό, σύμφωνα με τη μυθολογία, ο σατανικός El Diablo, δημιουργεί τεράστιες ρωγμές στο εσωτερικό της Γης.
    Αυτός και οι σύντροφοί του χρησιμοποιούν τις ρωγμές αυτές όταν θέλουν να βγουν στην επιφάνεια της Γης και να προκαλέσουν προβλήματα. Σε κάθε τέτοια περίπτωση η Γη δονείται και εκδηλώνεται σεισμός.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ & ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΣΕΙΣΜΟΥΣ

Στο τέλος του προγράμματος δόθηκαν σε     309 μαθητές του σχολείου μας (162 αγόρια και 147 κορίτσια)  οι παρακάτω Ερωτήσεις για τους σει...